Geography Top 20 Questions in Marathi Free प्रश्नांची उत्तरे

प्रश्न १. खालीलपैकी कोणती सामुद्रधुनी पर्शियन गल्फ आणि ओमानचे आखात यांना जोडते?

पर्याय :

 १) बाब-अल-मंदेब सामुद्रधुनी

 २) मलाक्काची सामुद्रधुनी

 ३) हडसन सामुद्रधुनी

 ४) होमुंज सामुद्रधुनी

• होर्मुझची सामुद्रधुनी पर्शियन खाडीला ओमानच्या आखाताशी जोडते.  ही सामुद्रधुनी इराण आणि ओमान दरम्यान आहे.  
•  होमुंजो सामुद्रधुनी हा जगातील सर्वात महत्त्वाचा तेल चोक पॉइंट आहे कारण या सामुद्रधुनीतून मोठ्या प्रमाणात तेल वाहत असते.  इराण, यूएई, कुवेत, इराण आणि सौदी अरेबिया या मार्गाने कच्च्या तेलाची निर्यात करतात.  
• जगातील सर्वात मोठा तेल निर्यातदार मानला जाणारा कतार होर्मुझच्या सामुद्रधुनीतून तेल निर्यात करतो.

प्रश्न २. भारतातील खालीलपैकी कोणत्या राज्यात बर्फाचा अनुभव घेता येतो?

पर्याय :

 १) उत्तराखंड

 २) राजस्थान

 ३) तामिळनाडू

 ४) गुजराल

• उत्तराखंड राज्य उत्तर भारतात स्थित आहे.  त्याची राजधानी डेहराडून आहे.  
•  त्याची स्थापना 9 नोव्हेंबर 2000 रोजी झाली.  तमिळनाडू, गुजरात आणि राजस्थान या अन्य तीन राज्यांमध्ये बर्फवृष्टी झालेली नाही.

पर्याय :

१) सर्वात लांब नदी

२) सर्वात घनदाट जंगल

३) सर्वात मोठे गवताळ प्रदेश

४) ज्वालामुखी पर्वत

• आफ्रिकन खंडातील टांझानिया देशातील किलीमांजारो पर्वत तेथे ज्वालामुखीचा पर्वत आहे.  

• त्याची उंची अंदाजे आहे 5895 मीटर.  या पर्वतावर तीन ज्वालामुखी आहेत.  किओ, शिरा आणि मनवेजी हे तीन ज्वालामुखी शंकूंपैकी आहेत.

•  कियो ज्वालामुखी हा सर्वात उंच ज्वालामुखी आहे. 

• किलीमांजारो हे आफ्रिकेतील सर्वात उंच पर्वत शिखर आहे.

पर्याय :

१) आयनोस्फियर

२) क्रोमोस्फियर

३) फोटोस्फियर

४) आभा मंडळ 

• सूर्याच्या वातावरणाच्या बाहेरील थराला ऑरा म्हणतात.

•  सूर्य आणि चंद्राभोवती एक प्रकाश वर्तुळ दिसतो, त्या प्रकाश वर्तुळाला सूर्याची आभा असे म्हणतात.

• कोरोना (ऑरा) सूर्याचे बाह्य एक थर आहे.

• फोटोस्फियर हा सूर्याचा सर्वात खालचा आणि खोल थर आहे.

• क्रोमोस्फियर, प्रकाश क्षेत्र आणि सौर संक्रमण क्षेत्राच्या मध्यभागी स्थित आहे.

• संपूर्ण सूर्यग्रहणाच्या वेळीच क्रोमोस्फियर दिसू शकतो.

पर्याय :

१) बेतवा

२) कावेरी

३) घाघरा

४) चंबळ

• घनफळाच्या दृष्टीने घाघरा नदी ही गंगेची सर्वात मोठी उपनदी आहे.  लांबीच्या बाबतीत गंगेची सर्वात मोठी उपनदी यमुना आहे.

•  गंगा नदी गोमुखाजवळील गंगोत्री हिमनदीतून भागीरथीच्या रूपात उगम पावते आणि देवप्रयाग येथे अलकनंदाला मिळते गंगा सारखी वाहते.

• प्रयागराजमध्ये गंगा यमुनेला भेटते, जिथे कुम्मा जत्रेचे आयोजन केले जाते.

• पश्चिम बंगालमध्ये गंगा दोन भागात विभागली आहे.  एक प्रवाह हुगळी नदीच्या रूपात आहे आणि दुसरा भागीरथीच्या रूपात आहे.

• बांगलादेशात गंगा नदीला पाड्या आणि ब्रह्मपुत्रेला पाड्या म्हणतात.

• भेटल्यावर त्याच्या एकत्रित प्रवाहाला मेघना म्हणतात.

• सुंदरबन डेल्टा (जगातील सर्वात मोठा डेल्टा) गंगा आणि ब्रह्मपुत्रा नद्यांनी तयार होतो.  यमुना, भाभरा, सरयू, गंडक, कौसी, सोन इत्यादी गंगेच्या उपनद्या आहेत.

पर्याय :

 १) भारत आणि चीन

 २) फ्रान्स आणि जर्मनी

 ३) US  आणि कॅनडा

 ४) यूएस  आणि मेक्सिको

• मॅगिनॉट लाइन ही जर्मनी आणि फ्रान्समधील सीमारेषा आहे.  ही रेषा फ्रान्सने आखली आहे.
•  भारत आणि चीनमध्ये मॅकमोहन रेषा आहे.
• 49 वा समांतर अमेरिका आणि कॅनडा दरम्यान आहे.
• ओडर-बीज लाइन, पूर्व जर्मनी आणि पोलंडमधील सीमा बनवतो.

पर्याय :

१) हुगळी 

२) रंगीत नदी

३) मयुराक्षी

४) सुबनसिरी

• रंगीत ही तिस्ता नदीची उपनदी आहे, जी सिक्कीम मध्ये आहे ती सर्वात मोठी नदी आहे.
• तीस्ता नदी ही ब्रह्मपुत्रेची उपनदी आहे
•  तिस्ता नदीचा उगम पाहुनरी ग्लेशियर (सिक्कीम) पासून होतो.
• या नदीचे पाणी भारत आणि बांगलादेशमध्ये सामायिक बाबत वाद आहे.

पर्याय :

१) नल्लमला पर्वतरांगा 

२) बेलीकोंडा पर्वतरांगा

३) जावडी टेकड्या

४) वरील सर्व

• नल्लमला हिल्स आंध्र प्रदेश आणि तेलंगणाच्या पूर्व भागात आहे.  या टेकड्या कोरोमंडल किनाऱ्याला समांतर स्थित आहे.
• वेलीकोंडा पर्वतरांगा दक्षिण-पूर्व आंध्र प्रदेशात आहे.पूर्व घाटाच्या पूर्वेकडील किनारा तयार करते.  जावडी टेकड्या ही भारताच्या तमिळनाडू राज्याच्या पूर्वेकडील विस्तृत श्रेणी आहे.

पर्याय :

१) मॅकमोहन लाइन

२) रॅडक्लिफ लाइन

३) ४२वे समांतर

४) ड्युरंड लाइन

• मॅकमोहन यांनी भारत आणि चीनमधील सीमारेषा म्हटले जाते.
•  या ओळीला सर हेन्री मॅकमोहन यांचे नाव देण्यात आले ही लाईन लडाखमधून जाते.

पर्याय :

१) ब्राझील

 २) ऑस्ट्रेलिया

 ३) भारत

 ४) चिली कॉन्स्ट.  

• ऑस्ट्रेलिया हा जगातील सर्वात मोठा बॉक्साईट उत्पादक आहे
•  चीन दुसऱ्या तर ब्राझील तिसऱ्या क्रमांकावर आहे.
• भारतातील बहुतांश बॉक्साईटचे उत्पादन ओडिशा राज्यात होते.

पर्याय :

१) नायजर

२) झांबेझी 

३) नाईल

४) काँगो

• व्हिक्टोरिया फॉल्स हे जावेजी नदीवर वसलेले आहे.  या
• स्थानिक भाषेत याला मोसी-ओआ-टुन्या म्हणजेच ‘रोरिंग स्मोक’ म्हणतात.
• हा 108 मीटर उंच नैसर्गिक धबधबा आहे.  झांबेझी नदी ही आफ्रिकेतील चौथी सर्वात मोठी नदी आहे
• ही महासागरात वाहणारी सर्वात मोठी आफ्रिकन नदी आहे.  

पर्याय :

१) नागालँड

२) झारखंड

३) तामिळनाडू 

४) मिझोराम

• भारतातील युरेनियमच्या खाणी झारखंड राज्यात आहेत.  झारखंडमधील जादुगोरा खाण ही युरेनियमची खाण आहे
• खान, झारखंडच्या सिंहभूम जिल्ह्यातील जादूगोडा येथील गावात स्थित आहे

पर्याय :

१) सप्टेंबर आणि ऑक्टोबर

२) जुलै आणि ऑगस्ट

३) ऑक्टोबर आणि नोव्हेंबर

४) जून आणि जुलै 

• ऑक्टोबर आणि नोव्हेंबर महिन्यात भारतात उष्णकटिबंधीय चक्रीवादळांची तीव्रता जास्त असते. 
•  भारतातील उष्णकटिबंधीय चक्रीवादळांचा उगम बंगालच्या उपसागरातून होतो.
•  उष्णकटिबंधीय चक्रीवादळ वेगवेगळ्या ठिकाणी वेगवेगळ्या नावांनी ओळखले जातात.  जपान, चीन इतर देशांमध्ये या चक्रीवादळांना ‘टायफून’ म्हणतात.
•  उत्तर अटलांटिक महासागर आणि पूर्व उत्तर पॅसिफिक या चक्रीवादळांना ‘हरिकेन्स’ म्हणतात.
•  मे महिन्यात भारतात उष्णकटिबंधीय चक्रीवादळे येतात.  ऑक्टोबर आणि नोव्हेंबरमध्ये त्यांची तीव्रता जास्त असते.

पर्याय :

१) बोलिव्हिया आणि पेरू 

२) चिली आणि पेरू

३) चिली आणि ब्राझील

४) यापैकी नाही

• टिटिकाका तलाव, जगातील सर्वात मोठ्या तलावांपैकी एक आहे.जे दक्षिण अमेरिकेत आहे.  
• समुद्रसपाटीपासून सुमारे 3810 मीटर उंचीवर दक्षिण अमेरिकेतील अँडीज पर्वतांमध्ये स्थित आहे.
• हा तलाव पूर्वेला पेरू आणि पश्चिमेला बोलिव्हियाच्या सीमेला लागून आहे.
•  टिटिकाका तलाव हे जगातील सर्वात मोठे जलवाहतूक करणारे तलाव आहे.

पर्याय :

१) मोजावे वाळवंट 

२) ग्रेट व्हिक्टोरिया वाळवंट

३) पॅटागोनिया वाळवंट

४) अटाकामा रेंज

• मोजावे वाळवंट उत्तर अमेरिकेत आहे.
• अटकाम चिली ग्रेट व्हिक्टोरिया ऑस्ट्रेलिया 
• पॅटागोनिया अर्जेंटिना आणि चिली
• गोबी चीन आणि मंगोलिया
•  कलहारी नामिबिया बोत्सवाना दक्षिण आफ्रिका

प्रश्न १६. उच्च तापमानात पृथ्वीच्या पृष्ठभागाच्या खाली स्थित वायू असलेले वितळलेल्या खडकाला…….. काय म्हणतात?

पर्याय :

१) गरम पाण्याचा झरा

२) लावा म्हणतात

३) मीका (अधिक)

४) मॅग्मा

• पृथ्वीच्या पृष्ठभागाखाली उच्च तापमानात वायू असलेले वितळलेल्या खडकाला मॅग्मा म्हणतात.  
• मॅग्मा हे खडकांचे वितळलेले रूप आहे.  हे खडक पृथ्वीच्या पृष्ठभागाखाली तयार होतात.  जेव्हा मॅग्मा थंड होतो. त्यामुळे मॅग्मा तयार होतात.

पर्याय :

२) चीन

३) उत्तर अमेरिका

४) उत्तर आफ्रिका

• सहारा वाळवंट हे उत्तर आफ्रिका खंडात वसलेले जगातील सर्वात मोठे वाळवंट आहे.
•  हे वाळवंट इजिप्त, चाड, अल्जेरिया, मोरोक्को, माली, सुदान, लिबिया, नायजर इत्यादी देशांमध्ये पसरलेले आहे. 
• या वाळवंटाच्या उत्तर-पूर्व दिशेला हरमट्टन वारा वाहतो.
•  गिनीच्या किनारी भागात डॉक्टर वायु म्हणून ओळखले जाते.

पर्याय :

१) हे प्रशांत महासागराच्या पृष्ठभागावरील पाण्याचे असामान्य रूप द्वारे थंड करणे.

२) भारतावर एल निनोचा परिणाम झालेला नाही.  

३) त्याचा उगम भूमध्य समुद्रातून होतो.

४) ही प्रशांत महासागराच्या पृष्ठभागाच्या शक्तीची असामान्य तापमानवाढ आहे.

• अल निनो पॅसिफिक महासागराच्या पृष्ठभागाच्या पाण्याचे असामान्य तापमानवाढ आहे.
• प्रशांत महासागराच्या भूमध्य प्रदेशात समुद्राचे तापमान आणि वातावरणातील बदलांसाठी जबाबदार असलेल्या सागरी घटनेला एल निनो म्हणतात. 
• एल निनोमुळे समुद्राच्या पृष्ठभागाचे तापमान सामान्यपेक्षा जास्त होते.  एल निनो पावसाच्या क्षेत्रावर परिणाम करते, परिणामी जास्त पाऊस असलेल्या भागात कमी पाऊस आणि कमी वर्षे असलेल्या भागात जास्त पाऊस पडतो.

पर्याय :

१) डॅन्यूब

२) युराल

३) राइन

४) कोल्गा

• बोलगा ही युरोपमधील सर्वात लांब नदी आहे.  रशियामधील 20 मोठ्या शहरांपैकी 11 शहरे व्होल्गा नदीच्या खोऱ्यात आहेत. त्याची लांबी 3530 किमी आहे.
•  डॅन्यूब ही व्होल्गा नंतर युरोपमधील दुसरी सर्वात मोठी नदी आहे.
• व्होल्गा नदी वाल्दे टेकड्यांमधून उगम पावते आणि कॅस्पियन समुद्रात वाहते महासागरात पडते.

पर्याय :

१) 7.347 x 10 किलो

२) 7.347 x 10 किलो

३) 6.347 x 10 किलो

४) 6.347 x 10 किलो

• चंद्राचे वस्तुमान ७.३४७ × १० किलो (किलोग्राम) आहे.पृथ्वीचे वजन चंद्रापेक्षा 81 पट जास्त आहे.
•  हा पृथ्वीचा एकमेव उपग्रह आहे.  ते 27 दिवस आणि 6 तासांत पृथ्वीभोवती एक प्रदक्षिणा पूर्ण करते.
•  पृथ्वीवरील चंद्राच्या गुरुत्वाकर्षण शक्तीमुळे भरती येते.
•  एखाद्या वस्तूचे वजन पृथ्वीवर राहते.  त्यापैकी 1/6 चंद्रावर आहे.  याचे कारण असे
•  चंद्राची गुरुत्वाकर्षण शक्ती पृथ्वीच्या गुरुत्वाकर्षण शक्तीपेक्षा खूपच कमी आहे.